Reklama
Znajdź
2024
1 | stycznia | Nowy Rok (New Year's Day) Nowy Rok – międzynarodowe święto przypadające 1 stycznia każdego roku (w kalendarzu gregoriańskim), w Polsce jest to dzień wolny od pracy. W powszechnie przyjętym zwyczaju obchodzenie święta należy rozpocząć od otworzenia butelki szampana o północy z dnia 31 grudnia na 1 stycznia następnego roku. Dzień poprzedzający Nowy Rok nosi w polskiej tradycji miano Sylwestra.
Zwyczaj rozpoczynania nowego roku od pierwszego dnia stycznia wprowadził w swej reformie kalendarzowej Gaius Iulius Caesar (Juliusz Cezar). Rzymianie czcili w ten dzień Janusa, boga bram, drzwi i początków. Wiele języków, w tym angielski i niemiecki przejęły właśnie od Janusa nazwę miesiąca styczeń (ang. January). Wcześniej Rzymianie nowy rok witali 1 marca. |
22 | stycznia | Dzień Martina Lutera Kinga (Birthday of Martin Luther King, Jr., Martin Luther King, Jr. Day) Doktor Martin Luther King, Jr. (ur. 15 stycznia 1929 w Atlancie, zm. 4 kwietnia 1968 w Memphis) – pastor baptystyczny, działacz na rzecz równouprawnienia, zniesienia dyskryminacji rasowej, laureat pokojowej Nagrody Nobla, Człowiek Roku 1963 według magazynu Time. Zamordowany 4 kwietnia 1968 roku przez przeciwników równouprawnienia Afroamerykanów. |
19 | lutego | Dzień Prezydenta (President's Day) Dzień Prezydentów USA to święto federalne w Stanach Zjednoczonych, nie ma stałej daty i obchodzone jest w trzeci poniedziałek lutego.
Ponieważ jest to święto federalne dotyczy tylko pracowników rządu federalnego i urzędów, poszczególne stany nie muszą wprowadzać tych samych regulacji.
Poсzątkowo ideą święta było upamiętnienie dwóch największych amerykańskich przywódców - George'a Washingtona i Abrahama Lincolna, których rocznica urodzin przypadała w niedługim odstępie. Federalne święto miał tylko Washington, jednak powszechne było świętowanie również urodzin Lincolna jako święta stanowego.
Obecnie, część stanów ciągle świętuje osobno urodziny Lincolna i Washingtona, inna część obchodzi jedynie urodziny pierwszego prezydenta USA. Część natomiast upamiętnia obu prezydentów w jednym dniu (Presidents Day), a pozostała część w ogóle nie świętuje.
Współcześnie przyjmuje się, że to po prostu święto wszystkich prezydentów Stanów Zjednoczonych, choć w niektórych stanach, na przykład w Massachusetts, dzień ten wciąż nazywa się "Washington's Birthday" (urodziny Waszyngtona). |
27 | maja | Dzień Pamięci (Memorial Day) Memorial Day - amerykańskie święto państwowe obchodzone w ostatni poniedziałek maja, znane wcześniej, jako Decoration Day. Upamiętnia zmarłych obywateli USA służących krajowi w trakcie odbywania służby wojskowej. Święto to nabrało mocy prawnej aby oddać honor żołnierzom Unii biorącym udział w Amerykańskiej Wojnie Domowej znanej jako Wojna secesyjna (jest ono obchodzone w okolicach dnia ponownego zjednoczenia po zakończeniu wojny). Nabrało dodatkowego znaczenia po I Wojnie Światowej. |
4 | lipca | Święto Niepodległości (Independence Day) Dzień Niepodległości Stanów Zjednoczonych (ang. Independence Day lub Fourth of July) — święto państwowe w Stanach Zjednoczonych obchodzone corocznie 4 lipca w rocznicę ogłoszenia Deklaracji niepodległości Stanów Zjednoczonych od Wielkiej Brytanii, co miało miejsce w 1776 roku.
W Dzień Niepodległości w Stanach Zjednoczonych odbywają się liczne koncerty, parady i festyny. Tradycją są również przemówienia o tematyce patriotycznej wygłaszane przez polityków i urzędników państwowych. Natomiast po zmierzchu mają miejsce pokazy sztucznych ogni.
Chociaż święto nieoficjalnie obchodzono już od 1777 r., dopiero w 1870 r. Kongres Stanów Zjednoczonych oficjalnie ustanowił czwarty lipca dniem wolnym od pracy bez wynagrodzenia dla urzędników federalnych. W 1931 r. zmieniono prawo, przyznając im wynagrodzenia za dzień wolny od pracy. |
2 | września | Święto Pracy (Labour's Day) Święto Pracy (właściwie Międzynarodowy Dzień Solidarności Ludzi Pracy, popularnie zwany 1 Maja) – międzynarodowe święto klasy robotniczej, obchodzone od 1890 corocznie 1 maja. W Polsce święto państwowe ustawowo wolne od pracy.
Święto wprowadziła w 1889 II Międzynarodówka dla upamiętnienia wydarzeń, które miały miejsce w pierwszych dniach maja 1886 r. w Chicago, w Stanach Zjednoczonych podczas strajku będącego częścią ogólnokrajowej kampanii na rzecz wprowadzenia 8-godzinnego dnia pracy. |
14 | października | Dzień Krzysztofa Kolumba (Columbus Day) Columbus Day jest obchodzony w USA w drugi poniedziałek października na mocy ustawy Kongresu podpisanej przez prezydenta Roosevelta w 1934 r.
W tym dniu w Nowym Jorku, Waszyngtonie i innych amerykańskich miastach odbywają się parady z udziałem przedstawicieli włosko-amerykańskiej społeczności. Od 76 lat Columbus Day jest świętem Amerykanów włoskiego pochodzenia. |
11 | listopada | Dzień Weteranów (Veterans Day) Dzień Weteranów (ang. Veterans Day) - amerykańskie święto mające na celu uhonorowanie weteranów służących w siłach zbrojnych Stanów Zjednoczonych. Obchodzone jest 11 listopada, w rocznicę zawarcia rozejmu po I wojnie światowej, w ten sam dzień co Święto Niepodległości i Dzień Pamięci w innych krajach. Mimo że święto poświęcone jest pamięci wszystkich weteranów, żywych i zmarłych, jego celem jest uczczenie głównie żyjących żołnierzy i wyrażenie podziękowania za ich służbę krajowi. Pamięci zmarłych żołnierzy poświęcone jest oddzielne święto, Memorial Day, obchodzone w maju.
W Dzień Weteranów zamknięte są urzędy federalne, banki oraz większość urzędów stanowych i szkół. Otwarte są zazwyczaj inne przedsiębiorstwa i sklepy. Jeżeli 11 listopada przypada w sobotę, obchody Dnia Weteranów są przesunięte na poprzedzający ją piątek, a gdy 11 listopada przypada w niedzielę, obchody przesunięte są na następujący po niej poniedziałek.
Święto 11 listopada zostało ustanowione w 1919 roku przez prezydenta Stanów Zjednoczonych Woodrowa Wilsona pod nazwą Armistice Day (pol. dzień rozejmu) aby uczcić rocznicę zakończenia działań wojennych podczas I wojny światowej. Prezydent Dwight Eisenhower ustanowił ten dzień świętem narodowym pod nazwą Dzień Weteranów proklamacją z 1 czerwca 1954 roku. |
28 | listopada | Święto Dziękczynienia (Thanksgiving) Dzień Dziękczynienia, Święto Dziękczynienia (ang. Thanksgiving Day) – święto obchodzone w USA w czwarty czwartek listopada, a w Kanadzie w drugi poniedziałek października jako pamiątka pierwszego Dziękczynienia członków kolonii Plymouth w 1621.
Nie ma zgodności co do daty i miejsca pierwszych obchodów Dnia Dziękczynienia, niemniej pierwsze poświadczone obchody odbyły się 8 września 1565 w miejscu, które dziś nosi nazwę Saint Augustine na Florydzie. Wbrew dowodom naukowym tradycyjne uważa się, że pierwszy Dzień Dziękczynienia był obchodzony w kolonii Plymouth w 1621 roku.
Pielgrzymi, którzy przypłynęli do Ameryki na pokładzie statku Mayflower, byli członkami Angielskiego Kościoła Separatystycznego (odłamem Purytanów). Wcześniej ruszyli ze swych domostw w Anglii i pożeglowali do Holandii (Niderlandów), aby uciec przed prześladowaniem religijnym. Tam cieszyli się większą tolerancją religijną, ale w końcu rozczarowali się holenderskim sposobem życia, uznając go za bezbożny. Szukając lepszego życia, tzw. Separatyści wynegocjowali z londyńską kompanią handlową sfinansowanie pielgrzymki do Ameryki. Tylko około jedna trzecia odbywających podróż na pokładzie "Mayflower" była Separatystami, pozostali zostali wynajęci dla zabezpieczenia interesów firmy.
Pielgrzymi wylądowali na Skale Plymouth 11 grudnia 1620 roku. Po pierwszej ostrej zimie, do początku kolejnej jesieni zmarło 46 ze 102 osób zaokrętowanych na "Mayflower". Ale ponieważ żniwa 1621 roku były obfite, koloniści postanowili uczcić to świętem wraz z 91 Indianami z plemienia Wampanoagów (ang. Wampanoag), którzy wraz z wodzem Massasoitem pomogli im przetrwać pierwszy rok.
Święto miało więcej z tradycyjnych angielskich obyczajów dożynkowych, niż z "obchodów dziękczynnych", dla Wampanoagów było piątą z sześciu tradycyjnych ceremonii dziękczynnych w roku. Trwało trzy tygodnie, w okresie między 21 października i 11 listopada 1621 roku. Indianie dostarczyli na ucztę co najmniej pięć jeleni, w menu nie było natomiast sosu żurawinowego (z braku cukru), ziemniaków, ciasta z dyni, ani indyków, zamiast których podano ptactwo wodne (kaczki, gęsi).
Pielgrzymi i tubylcy porozumiewali się za pośrednictwem Squanto, Indianina z plemienia Patuxet, który znał angielski dzięki swoim wcześniejszym kontaktom z podróżnikami brytyjskimi. Oprócz ucztowania, święto obejmowało także wspólny wypoczynek oraz zabawę kolonistów i Indian. Nie zachowały się natomiast żadne inne relacje o podobnych spotkaniach międzykulturowych w kolejnych latach. Znane są tylko dwa opisy tego święta: w liście kolonisty i książce powstałej 20 lat później.
Świętem narodowym ogłosił je w 1863 roku prezydent Abraham Lincoln i z tego samego okresu datują się stereotypy o Dniu Dziękczynienia. |
25 | grudnia | Boże Narodzenie (Christmas) Boże Narodzenie, Uroczystość Narodzenia Pańskiego – w tradycji chrześcijańskiej to święto upamiętniające narodziny Jezusa Chrystusa. Jest to liturgiczne święto stałe, przypadające na 25 grudnia (wg kalendarza gregoriańskiego). Boże Narodzenie poprzedzone jest okresem trzytygodniowego oczekiwania (dokładnie czterech niedziel), zwanego adwentem.
W Kościołach, które nadal celebrują liturgię według kalendarza juliańskiego (tzw. Kościoły wschodnie, głównie Kościół prawosławny), Boże Narodzenie przypada obecnie 6 stycznia.
W niektórych Kościołach chrześcijańskich święta Bożego Narodzenia zaczynają się od dnia poprzedzającego rocznicę narodzin Jezusa - Wigilii (wieczór 24 grudnia), zwanej w Polsce regionalnie Gwiazdką lub Godami. W dniu tym tradycją w Polsce jest post jakościowy (bezmięsny, w pewnych regionach kraju jest to post ścisły). Punktem kulminacyjnym dnia jest uroczysta kolacja, do której tradycja nakazywała zasiadać po pojawieniu się na niebie pierwszej gwiazdki, na pamiątkę gwiazdy prowadzącej Trzech Króli do stajenki.
Świętowanie Wigilii, ani tradycyjny post w tym dniu nie są wspólne wszystkim chrześcijanom, np. protestanci nie zachowali specjalnych przepisów odnośnie do jedzenia lub niejedzenia mięsa. Chrześcijan prawosławnych obowiązuje w tym dniu ścisły post, aż do kolacji wigilijnej. Warto mimo to odnotować, że w Polsce również i mniejszości wyznaniowe przestrzegają wigilijnego postu ze względu na specyficzną tradycję naszego kraju. Obowiązek postu zniesiono w Kościele katolickim w roku 1983 (Nowy kodeks prawa kanonicznego), w Polsce episkopat podtrzymywał post wigilijny specjalnym dokumentem aż do roku 2003 - obecnie post w Wigilię jest jedynie zalecany.
Polska literatura kulinarna (np. Lemnis Vitry) podaje, że liczba gości w czasie wieczerzy wigilijnej powinna być parzysta (plus jeden talerz dla nieobecnych/zmarłych/niespodziewanych przybyszów/Dzieciątka). Natomiast nie ma zgodności co do liczby potraw: według niektórych źródeł powinna ona wynosić 12, zaś w innych podkreśla się, że winna być nieparzysta, generalnie 13 u magnatów, 11 u szlachty, 9 u mieszczaństwa. Te 13 potraw jest górną granicą. Ale według księcia J. O. Radziwiłła, można spróbować wszystkich ryb, które są liczone jako jedno danie.
O północy w kościołach rzymskokatolickich rozpoczyna się uroczysta msza zwana Pasterką. Następny dzień (25 grudnia) jest nazywany Bożym Narodzeniem, a 26 grudnia to w Polsce drugi dzień świąt obchodzony na pamiątkę św. Szczepana, pierwszego męczennika za wiarę chrześcijańską. Kolorem liturgicznym w okresie Bożego Narodzenia jest kolor biały.
W krajach o tradycji katolickiej, prawosławnej i protestanckiej pierwszy dzień Bożego Narodzenia jest dniem wolnym od pracy. W większości krajów wolny od pracy jest również drugi dzień Bożego Narodzenia (w Wielkiej Brytanii zwany Boxing Day). |
Belgia | Rosja | Rosja | Polska | Monako | Bośnia i Hercegowina | Turcja | Azerbejdżan | Uzbekistan | Tajlandia | Mongolia | Malezja | Korea Północna | Kambodża | Czad | Madagaskar | Kenia | Gabon | Republika Środkowoafrykańska | Zimbabwe | Togo | Sudan | Wyspy Marshalla | Tonga | Posiadłości amerykańskie: Mariany Północne | Fidżi | Bermudy | Boliwia | |