Reklama
Znajdź
2024
1 | stycznia | Nowy Rok Nowy Rok – międzynarodowe święto przypadające 1 stycznia każdego roku (w kalendarzu gregoriańskim), w Polsce jest to dzień wolny od pracy. W powszechnie przyjętym zwyczaju obchodzenie święta należy rozpocząć od otworzenia butelki szampana o północy z dnia 31 grudnia na 1 stycznia następnego roku. Dzień poprzedzający Nowy Rok nosi w polskiej tradycji miano Sylwestra.
Zwyczaj rozpoczynania nowego roku od pierwszego dnia stycznia wprowadził w swej reformie kalendarzowej Gaius Iulius Caesar (Juliusz Cezar). Rzymianie czcili w ten dzień Janusa, boga bram, drzwi i początków. Wiele języków, w tym angielski i niemiecki przejęły właśnie od Janusa nazwę miesiąca styczeń (ang. January). Wcześniej Rzymianie nowy rok witali 1 marca. |
28 | marca | Wielki Czwartek W kościołach parafialnych ma miejsce tylko jedna uroczysta msza sprawowana wieczorem - Msza Wieczerzy Pańskiej, która rozpoczyna Triduum Paschalne. W jej trakcie po Gloria milkną organy, dzwony i dzwonki, zamiast których używa się kołatek aż do Liturgii Paschalnej, w sobotę po zmierzchu. W niektórych kościołach odbywa się obrzęd obmycia nóg dwunastu mężczyznom, czyli tzw. "Mandatum". Podczas Mszy Wieczerzy Pańskiej konsekruje się dostateczną ilość komunikantów tak, by wystarczyły na dzień obecny i następny (w Wielki Piątek nie ma Mszy św.). Po zakończeniu Najświętszy Sakrament przenosi się do kaplicy adoracji, zwanej dawniej "Ciemnicą" (na pamiątkę uwięzienia Jezusa po Ostatniej Wieczerzy), gdzie adoruje się go do późnych godzin nocnych i przez cały następny dzień. Po zakończeniu liturgii z ołtarza zdejmuje się świece, mszał, krzyż, obrusy.
W Wielki Czwartek w kościołach katedralnych ma miejsce uroczysta Msza święta sprawowana w godzinach porannych przez biskupa diecezjalnego wraz z prezbiterami. Nazywana jest ona Mszą Krzyżma, ponieważ podczas niej poświęcane są nowe oleje przeznaczone do namaszczeń: podczas chrztu, bierzmowania, sakramentu kapłaństwa oraz przy namaszczeniu chorych. W trakcie tej Mszy odbywa się odnowienie przyrzeczeń kapłańskich. |
29 | marca | Wielki Piątek Wielki Piątek – w chrześcijaństwie dzień stanowiący część Triduum Paschalnego, w którym wspomina się mękę i śmierć Jezusa Chrystusa.
Wielki Piątek to jedyny dzień w roku, w którym Kościół katolicki nie sprawuje ofiary mszy. Wyjątkowo, w 2009 roku Stolica Apostolska wyraziła zgodę na sprawowanie przez kard. Tarcisio Bertone w tym dniu mszy świętej pogrzebowej za ofiary trzęsienia ziemi w rejonie L'Aquili we Włoszech. Wielki Piątek jest dniem najgłębszej żałoby; dniem skupienia, powagi, wzmożonej pobożności i gorliwych praktyk religijnych. Tego dnia obowiązuje post ścisły. W Wielki Piątek odprawiane są nabożeństwa Drogi Krzyżowej. |
1 | maja | Święto Pracy Święto Pracy (właściwie Międzynarodowy Dzień Solidarności Ludzi Pracy, popularnie zwany 1 Maja) – międzynarodowe święto klasy robotniczej, obchodzone od 1890 corocznie 1 maja. W Polsce święto państwowe ustawowo wolne od pracy.
Święto wprowadziła w 1889 II Międzynarodówka dla upamiętnienia wydarzeń, które miały miejsce w pierwszych dniach maja 1886 r. w Chicago, w Stanach Zjednoczonych podczas strajku będącego częścią ogólnokrajowej kampanii na rzecz wprowadzenia 8-godzinnego dnia pracy. |
24 | czerwca | Dzień Indian (Inti Raymi, Dia del Campesino) Znany również jako Festiwal słońca, lub Dzień Rolnika. |
24 | czerwca | Św. Piotra i Pawła (San Pedro y San Pablo) Piotr Apostoł, Szymon Piotr, (łac. Petrus, gr. Πέτρος Petros (petra = skała), aram. כיפא Kefa (kefa = skała), scs. Sławny i wsiechwalnyj pierwowierchowny apostoł Pietr – apostoł, uważany przez Kościół katolicki za pierwszego papieża (pontyfikat: 30? – ok. 67), męczennik chrześcijański, święty Kościoła katolickiego i prawosławnego.
Paweł z Tarsu, Paweł Apostoł, Szaweł, Saul, Szaul, heb. שאול התרסי Szaul ha-Tarsi (ur. ok. 5-10 w Tarsie w Cylicji, zm. 64-67 w Rzymie) – Żyd z Tarsu, święty chrześcijański, zwany Apostołem Narodów. |
28 | lipca | Święto Niepodległości niepodległość od Hiszpanii dzięki generałowi Jose de San Martín w 1821 |
29 | lipca | Dzień Niepodległości |
30 | sierpnia | Dzień Świętej Róży z Limy (Fiesta de Santa Rosa) Św. Róża z Limy, właśc. Isabel de Flores del Oliva (ur. 20 kwietnia 1586 r. w Limie w Peru, zm. 24 sierpnia 1617 r. tamże) – ascetka peruwiańska, tercjarka dominikańska, dziewica i pierwsza święta Kościoła katolickiego pochodząca z Ameryki.
Święta Róża z Limy ogłoszona została patronką Kontynentu amerykańskiego. Jej oficjalny tytuł brzmi: "Główna i uniwersalna patronka wszystkich prowincji, królestw, wysp i regionów stałego lądu w całej Ameryce i na Filipinach".
Patronuje również kwiaciarkom i ogrodnikom oraz wzywana jest w przypadku waśni rodzinnych. |
8 | października | Rocznica bitwy pod Angamos (Combate de Angamos) Bitwa pod Angamos – bitwa morska stoczona 8 października 1879 roku, podczas wojny o Pacyfik (zwanej też "wojną o saletrę") między Chile i Peru.
Kiedy w 1879 roku Peru i Boliwia podjęły działania w celu zwiększenia kontroli nad eksploatacją złóż saletry w południowych prowincjach, zagrożone w swych interesach w tym rejonie Chile wypowiedziało obu państwom wojnę i rozpoczęło przygotowania do morskiej inwazji na porty sąsiadów. Peruwiański okręt pancerny "Huascar" przez niemal pół roku po bitwie pod Iquique skutecznie torpedował chilijskie plany. Dopiero 8 października, w pobliżu Punta de Angamos, "Huascar" został otoczony, trafiony 76 pociskami, uszkodzony i zdobyty przez okręty chilijskie "Blanco Encalada", "Covadonga", "O'Higgins", "Loa" i "Almirante Cochrane". W bitwie tej poległ m.in. dowódca "Huascara", peruwiański kontradmirał Miguel Grau, a sam okręt wcielono wkrótce do marynarki chilijskiej.
Po klęsce flagowego okrętu peruwiańskiego pod Angamos Chile zapanowało nad tym rejonem Pacyfiku, a marynarka peruwiańska nie była już w stanie powstrzymać chilijskiej inwazji na Peru i Boliwię, zakończonej okupacją trwającą do 1883 roku. |
1 | listopada | Wszystkich Świętych Uroczystość Wszystkich Świętych wywodzi się głównie z czci oddawanej męczennikom, którzy oddali swoje życie dla wiary w Chrystusa, a których nie wspomniano ani w martyrologiach miejscowych, ani w kanonie Mszy Świętej.
W III wieku rozpowszechniła się tradycja przenoszenia całych relikwii świętych, lub ich części, na inne miejsca. W ten sposób chciano podkreślić, że święci są własnością całego Kościoła. Kiedy w 610 papież Bonifacy IV otrzymał od cesarza starożytną świątynię pogańską Panteon, kazał złożyć tam liczne relikwie i poświęcił tę budowlę na kościół pod wezwaniem Matki Bożej Męczenników. Od tego czasu oddawano cześć wszystkim zmarłym męczennikom, w dniu 1 maja.
Grzegorz III w 731 przeniósł tę uroczystość na dzień 1 listopada, a w 837 papież Grzegorz IV rozporządził, aby odtąd 1 listopada był dniem poświęconym pamięci nie tylko męczenników, ale wszystkich świętych Kościoła katolickiego. Jednocześnie na prośbę cesarza Ludwika Pobożnego rozszerzono to święto na cały Kościół. |
8 | grudnia | Niepokalane Poczęcie NMP Dogmat o Niepokalanym Poczęciu Najświętszej Maryi Panny (łac. Immaculata Conceptio Beatae Virginis Mariae) – dogmat Kościoła katolickiego głoszący, iż Najświętsza Maryja Panna (tj. Maria z Nazaretu, Matka Jezusa) od chwili swego poczęcia została zachowana nietkniętą od wszelkiej zmazy grzechu pierworodnego. Innymi słowy, chociaż została poczęta na skutek tradycyjnego zbliżenia męża (św. Joachima) i żony (św. Anny) - w sposób cudowny (w łasce uświęcającej) została uchroniona od jakichkolwiek moralnych skutków upadku Adama i Ewy. Dogmat Niepokalanego Poczęcia precyzuje świętość Maryi w stosunku do grzechu pierwszych rodziców. |
24 | grudnia | Wigilia Bożego Narodzenia Wigilia Bożego Narodzenia (wieczerza wigilijna, wieczór wigilijny, niekiedy także gwiazdka) (z łac. vigilia - czuwanie, straż) - w tradycji chrześcijańskiej dzień poprzedzający święto Bożego Narodzenia, kończący okres adwentu.
Korzenie tego święta sięgają prawdopodobnie obchodów Saturnaliów w starożytnym Rzymie, gdzie chrześcijaństwo się rozwijało, lub nawet świętowania przesilenia zimowego w epoce kamiennej. Pewne analogie występują także z żydowskim świętem Chanuka oraz perskim świętem Szab-e Jalda.
W kościele Zachodu Wigilia Bożego Narodzenia jest obchodzona 24 grudnia. W kościołach wschodnich: greckokatolickim i prawosławnym 6 stycznia (w związku z posługiwaniem się kalendarzem juliańskim), a w Kościele ormiańskim – 5 stycznia.
Dzień wigilii Bożego Narodzenia bywał też przesuwany. Według tradycji ludowej (wciąż żywej np. na Kielecczyźnie), w latach, gdy 24 grudnia wypada w niedzielę wigilia nie mogła być obchodzona, ponieważ niedziela nie przyjmuje postu. W takim przypadku wieczerzę wigilijną urządzano już w sobotę, a Boże Narodzenie świętowało się przez trzy dni |
25 | grudnia | Boże Narodzenie Boże Narodzenie, Uroczystość Narodzenia Pańskiego – w tradycji chrześcijańskiej to święto upamiętniające narodziny Jezusa Chrystusa. Jest to liturgiczne święto stałe, przypadające na 25 grudnia (wg kalendarza gregoriańskiego). Boże Narodzenie poprzedzone jest okresem trzytygodniowego oczekiwania (dokładnie czterech niedziel), zwanego adwentem.
W Kościołach, które nadal celebrują liturgię według kalendarza juliańskiego (tzw. Kościoły wschodnie, głównie Kościół prawosławny), Boże Narodzenie przypada obecnie 6 stycznia.
W niektórych Kościołach chrześcijańskich święta Bożego Narodzenia zaczynają się od dnia poprzedzającego rocznicę narodzin Jezusa - Wigilii (wieczór 24 grudnia), zwanej w Polsce regionalnie Gwiazdką lub Godami. W dniu tym tradycją w Polsce jest post jakościowy (bezmięsny, w pewnych regionach kraju jest to post ścisły). Punktem kulminacyjnym dnia jest uroczysta kolacja, do której tradycja nakazywała zasiadać po pojawieniu się na niebie pierwszej gwiazdki, na pamiątkę gwiazdy prowadzącej Trzech Króli do stajenki.
Świętowanie Wigilii, ani tradycyjny post w tym dniu nie są wspólne wszystkim chrześcijanom, np. protestanci nie zachowali specjalnych przepisów odnośnie do jedzenia lub niejedzenia mięsa. Chrześcijan prawosławnych obowiązuje w tym dniu ścisły post, aż do kolacji wigilijnej. Warto mimo to odnotować, że w Polsce również i mniejszości wyznaniowe przestrzegają wigilijnego postu ze względu na specyficzną tradycję naszego kraju. Obowiązek postu zniesiono w Kościele katolickim w roku 1983 (Nowy kodeks prawa kanonicznego), w Polsce episkopat podtrzymywał post wigilijny specjalnym dokumentem aż do roku 2003 - obecnie post w Wigilię jest jedynie zalecany.
Polska literatura kulinarna (np. Lemnis Vitry) podaje, że liczba gości w czasie wieczerzy wigilijnej powinna być parzysta (plus jeden talerz dla nieobecnych/zmarłych/niespodziewanych przybyszów/Dzieciątka). Natomiast nie ma zgodności co do liczby potraw: według niektórych źródeł powinna ona wynosić 12, zaś w innych podkreśla się, że winna być nieparzysta, generalnie 13 u magnatów, 11 u szlachty, 9 u mieszczaństwa. Te 13 potraw jest górną granicą. Ale według księcia J. O. Radziwiłła, można spróbować wszystkich ryb, które są liczone jako jedno danie.
O północy w kościołach rzymskokatolickich rozpoczyna się uroczysta msza zwana Pasterką. Następny dzień (25 grudnia) jest nazywany Bożym Narodzeniem, a 26 grudnia to w Polsce drugi dzień świąt obchodzony na pamiątkę św. Szczepana, pierwszego męczennika za wiarę chrześcijańską. Kolorem liturgicznym w okresie Bożego Narodzenia jest kolor biały.
W krajach o tradycji katolickiej, prawosławnej i protestanckiej pierwszy dzień Bożego Narodzenia jest dniem wolnym od pracy. W większości krajów wolny od pracy jest również drugi dzień Bożego Narodzenia (w Wielkiej Brytanii zwany Boxing Day). |
31 | grudnia | Ostatni dzień roku |
Belgia | Szwajcaria | Rosja | Malta | Bułgaria | Tajlandia | Tadżykistan | Gruzja | Bangladesz | Kazachstan | Czad | Burundi | Algieria | Mali | Lesotho | Kamerun | Erytrea | Senegal | Republika Zielonego Przylądka | Wyspy Świętego Tomasza i Książęca | Tunezja | Togo | Sierra Leone | Posiadłości amerykańskie: Guam | Posiadłości nowozelandzkie: Tokelau | Posiadłości australijskie: Norfolk | Kiribati | Ekwador | Salwador | St Vincent i Grenadyny